Page 2 - พระมหากษัตริย์ไทยกับพระไตรปิฎก ตอน ปฐมกษัตริย์แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
P. 2
ว่า “กรุงเทพมหานคร บวรรัตนโกสินทร์ฯ” แผ่นดินไทยขณะนั้นเพิ่งผ่านความคุกรุ่นของ
สงครามเมื่อคราวเสียกรุงศรีอยุธยาให้แก่พม่า หรือแม้ในรัชสมัยพระองค์เองก็ยังปรากฏมี
ศึกสงครามอย่างต่อเนื่อง บ้านเมืองถูกข้าศึกท�าลายย่อยยับ จิตใจของผู้คนในชาติบอบช�้า
จากการสูญเสีย พระองค์จึงทรงมีพระราชปณิธานอันแน่วแน่ที่จะปกป้องเอกราชของ
บ้านเมือง ควบคู่ไปกับการเร่งฟื้นฟูขวัญและก�าลังใจของพสกนิกรในชาติ ด้วยการ
ท�านุบ�ารุงพระพุทธศาสนาให้กลับมายิ่งใหญ่ไพศาลเฉกเช่นอดีตราชธานีให้จงได้
ในด้านศาสนสถาน มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้สร้าง
วัดพระศรีรัตนศาสดารามขึ้นในเขตพระบรมมหาราชวัง เจริญรอยตาม
พระราชประเพณีสร้างพระอารามหลวงในเขตพระบรมมหาราชวัง
ตามแบบกรุงศรีอยุธยา พร้อมทั้งสร้างหอพระไตรปิฎก
พระราชทานนามว่า หอพระมณเฑียรธรรม ไว้เป็นสถานที่เก็บ
คัมภีร์พระไตรปิฎกของหลวง
หอพระมณเฑียรธรรมเป็นหอสมุดพระพุทธศาสนาของหลวงหลังแรก
แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
ในด้านพระธรรม มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ
ให้สานต่องานรวบรวมคัดลอกคัมภีร์พระไตรปิฎกที่
พระเจ้าตากสินมหาราชทรงริเริ่มไว้แต่ครั้งกรุงธนบุรี แต่สิ้น
รัชกาลก่อนที่คัมภีร์พระไตรปิฎกฉบับหอหลวงจะเสร็จสมบูรณ์
เมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกทรงมาด�าเนินการ
ต่อ พระองค์มีพระราชวินิจฉัยว่า ข้อความในพระไตรปิฎก
ฉบับหลวงยังมีความคลาดเคลื่อนอยู่มาก เนื่องจากคัดลอกจาก
ต้นฉบับจากหัวเมืองน้อยใหญ่ที่ไม่ครบถ้วน พระองค์พร้อมด้วยสมเด็จพระอนุชาธิราช กรม-
พระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาทจึงทรงอาราธนาสมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ศรี)
และพระราชาคณะฐานานุกรมเปรียญจ�านวน ๑๐๐ รูป มาสอบถาม ครั้นทรงสดับว่า พระไตรปิฎก
ที่มีอยู่ผิดเพี้ยนจริง และฝ่ายคณะสงฆ์ก็ประสงค์จะท�านุบ�ารุงให้สมบูรณ์ถูกต้อง แต่มีก�าลังไม่พอ
จะกระท�าให้ส�าเร็จได้ จึงทรงอาราธนาให้คณะสงฆ์จัดท�าสังคายนาพระไตรปิฎกขึ้น นับเป็นการ
สังคายนาพระไตรปิฎกครั้งแรกของกรุงรัตนโกสินทร์ และเป็นการสังคายนาพระไตรปิฎกครั้งที่ ๒
ของราชอาณาจักรไทย โดยมีพระสงฆ์ ๒๑๘ รูป ราชบัณฑิตยาจารย์ ๓๒ ท่าน มีสมเด็จพระสังฆราช
เป็นประธาน ท�าการสังคายนา ณ วัดนิพพานาราม (วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ ราชวรมหาวิหาร)
โดยน�าคัมภีร์พระไตรปิฎกฉบับหอหลวงมาตรวจสอบ ใช้เวลา ๕ เดือน จึงเสร็จสมบูรณ์
66 อยู่ในบุญ กรกฎาคม ๒๕๕๗ กรกฎาคม ๒๕๕๗ อยู่ในบุญ 67
67
เมษายน ๒๕๕๘ อยู่ในบุญ
