Page 4 - พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว...ก้าวสู่รัตนโกสินทร์ตอนกลาง
P. 4
ทั้งยังทรงเผยแผ่พระสัทธรรมแห่งองค์พระบรมศาสดาให้ไปงอกงามยังดินแดนอื่น ดังปรากฏ
หลักฐานในหนังสือ “The Status of Pāli in Cambodia : from Canonical to Esoteric Language”
โดย Olivier de Bernon ว่า ในปี พ.ศ. ๒๓๙๗ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ
ให้ส่งพระไตรปิฎกฉบับครบถ้วนสมบูรณ์ไปยังสมเด็จพระหริรักษ์รามสุริยะมหาอิศวรอดิภาพ
(นักองด้วง) ปฐมกษัตริย์แห่งราชอาณาจักรกัมพูชาสมัยใหม่ ซึ่งถือเป็นเอกสารด้านการสืบทอด
ภาษาบาลีฉบับสมบูรณ์ของประวัติศาสตร์กัมพูชาเลยทีเดียว
นอกจากเจ้าฟ้ามงกุฎจะทรงมีส่วนส�าคัญในการสร้างคัมภีร์พระไตรปิฎกในสมัยรัชกาลที่ ๓
แล้ว ช่วงที่พระองค์ทรงปกครองวัดบวรนิเวศวิหาร โปรดเกล้าฯ ให้น�าเทคโนโลยีการพิมพ์มาใช้
เพื่อประโยชน์ทางพระพุทธศาสนาอีกทางหนึ่ง โปรดเกล้าฯ ให้จัดตั้งโรงพิมพ์แห่งแรกของประเทศ
ขึ้นภายในวัดบวรนิเวศวิหาร โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อท�าสื่อสิ่งพิมพ์ตอบโต้ค�าสอนของคริสต์ศาสนา
ที่โจมตีพุทธศาสนาผ่านสิ่งพิมพ์อย่างต่อเนื่อง และให้มีการเผยแผ่ค�าสอนทางพระพุทธศาสนา
ผ่านสื่อสิ่งพิมพ์ ซึ่งเป็นวิธีเดียวกับการเผยแผ่ค�าสอนของมิชชันนารีอย่างที่ไม่เคยปรากฏมาก่อน และ
เพื่อลดความซับซ้อนของอักขรวิธีในการเขียนและการพิมพ์ ทรงประดิษฐ์อักษรขึ้นใหม่ เรียกว่า
อักษรอริยกะ หมายถึง อักษรของผู้เจริญ โดยทรงดัดแปลงอักษรโรมันของชาวตะวันตกมาใช้
โรงพิมพ์แห่งแรก
ของแผ่นดินสยาม
ภายในวัดบวรนิเวศวิหาร
ตั้งขึ้นในสมัยรัชกาลที่ ๓
ลายพระหัตถ์พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานพระนามพระองค์เจ้าลูกยาเธอ
พระองค์เจ้ามนุษยนาคมานพ พระราชโอรส เป็นคาถาภาษาบาลีอักษรอริยกะ
ซึ่งภายหลังได้ทรงรับสถาปนาเป็นสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
กรมพระยาวชิรญาณวโรรส พระสังฆราชเจ้าพระองค์ที่ ๑๐ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
75
